STRESS NHIỆT TRÊN HEO NÁI

 
Stress nhiệt trên heo nái
I. Stress nhiệt trên heo là gì?
Heo, đặc biệt là heo siêu thịt, rất nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, cơ thể không có tuyến mồ hôi, mặt khác do bị nuôi nhốt trong điều kiện chăn nuôi công nghiệp thông thoáng kém (tốc độ gió phù hợp cho heo nái 15-20cm/s), thời tiết oi bức làm cho khả năng tự điều hòa thân nhiệt của heo bị hạn chế. Khi nhiệt độ môi trường tăng quá cao vượt quá khả năng điều hòa của heo (Nhiệt độ chịu đựng 18-25oC) dẫn đến stress nhiệt,
II. Biểu hiện khi heo bị stress nhiệt?
 Dấu hiệu dễ thấy nhất là heo thở hổn hển, toàn thân ửng đỏ, giảm ăn- bỏ ăn, tăng cường uống nước và bài tiết nước tiểu. Heo nái lờ đờ, run cơ.

Nhiệt độ chuồng	Nhiệt độ cơ thể (oC)	Tần số hô hấp (lần/phút)
32oC	39.6	97
21oC	39	36

 
Stress nhiệt không những làm cho heo suy kiệt mà còn ảnh hưởng rất lớn đến khả năng sinh sản, khả năng sản suất của đàn heo.


- Ở điểm báo động (Heat stress alert): Giãn mạch quản dưới da, Tăng hô hấp: 35-45lần/phút
- Ở điểm nguy hiểm (Heat stress danger): Tăng tần số hô hấp: 80-100 (lần/phút), Giảm ăn
- Ở điểm khẩn cấp (Heat stress emergency): Thở hổn hển (160 lần/phút), Có thể chết sau vài giờ
1. Đối với heo nái hậu bị và nái sau cai sữa chờ phối
- Stress nhiệt làm heo chậm động dục, biểu hiện động dục không rõ ràng, thòi gian động dục ngắn, không đồng đều ở các cá thể
- Đối với heo nái nái trong giai đoạn phối giống
- Heo không đạt hưng phấn cao trong khi phối giống, thời gian phối giống ngắn
- Số lượng trứng rụng ít.
 - Nhiệt độ bên trong cơ thể heo nái quá cao có thể dẫn đến làm chết tinh trùng và trứng cũng như hợp tủ đã được thụ tinh làm cho số con sinh ra thấp, heo sơ sinh có trong lượng thấp, nhỏ.
2. Heo nái mang thai
- Giai đoạn từ 0-30 ngày: Gây lốc, chết hợp tử, heo có thể động dục trở lại hoặc động dụng ngầm.
- Giai đoạn từ 30-86 ngày: Gây chết thai, thai gỗ. Không động dục lại do đó khó phát hiện
- Giai đoạn 86- sinh: Gây chết thai, đẻ non, tỉ lệ số con chết cao. Heo nái sức khỏe kém do đó thời gian đẻ kéo dài, heo dễ bị sốt và bị cảm nhiễm các loại bệnh qua đường sinh dục
3. Heo nuôi con
- Lượng sữa đầu tiết ra giảm. Chất lượng sữa đầu cũng không tốt.
- Sau khi sinh là giai đoạn tăng khẩu phần ăn cho heo mẹ, gặp stress nhiệt, heo mẹ lười ăn làm cho sản lượng sữa nuôi heo con giảm.
- Chất lượng sữa tiết ra kém do đó đàn con tăng trọng kém, dễ bị tiêu chảy, sức kháng bệnh kém
- Heo nái cáu kỉnh, hay cắn con và đè chết con.
- Heo nằm sấp bụng, không cho heo con bú.
4. Ảnh hưởng đến heo nọc
- Stress nhiệt làm cho heo nọc lười phối giống, số lượng cũng như chất lượng tinh dịch giảm.
- Với những heo nọc phối giống bằng cách nhảy trực tiếp, stress nhiệt làm giảm tính hăng của heo nọc, giảm thời gian phối giống do đó hiệu quản phối giống không cao
- Nếu heo nọc bị stress nhiệt trong thời gian dài thì rất lâu sau, khi nhiệt độ môi trường trở lại bình thường, khả năng sinh dục của heo nọc mới hồi phục hoàn toàn.
- Nhiệt độ tốt nhất để heo nọc hoạt động là 21 độ C, mức nhiệt độ để heo hoạt động bình thường là 29độ C.
III. Phòng chống stress nhiệt
* Chọn nơi thoáng mát, cao ráo để xây dựng chuồng trại. Xây chuồng theo hướng Đông -Tây dọc theo chiều dài của chuồng.
* Đảm bảo độ thông thoáng của chuồng. 
- Khoảng cách giữa các ô chuồng: 10-12m
- Xây dựng hành lang rộng tối thiểu 1,5m
* Có trang bị các hệ thống điều hòa nhiệt độ trong chuồng như hệ thống phun sương, phun mưa, hoặc tốt nhất là xây chuồng kín với hệ thống làm lạnh. Chủ động điều khiển nhiệt độ trong chuồng nuôi, tránh hiện tượng chênh lệch nhiệt độ quá cao trong chuồng tại các thời điểm trong ngày (ngày, đêm).
* Cung cấp nước đầy đủ, tạo điều kiện cho heo tự điều hòa thân nhiệt một cách tốt nhất.
+ Khi nái bị stress nhiệt, bổ sung thêm 5g NaCl/ 1 lít nước

 

	Nái mang thai	Nái đẻ
Vòi nước tự động	2 lít/ phút	2.5 lít/ phút
Uống tự do ( Lít/ nái/ngày)	15-25	25- 45

 
* Tránh việc để ánh nắng chiếu trực tiếp vào mặt của heo nái bằng cách bố trí hướng chuồng cũng như trồng các loại cây lâu năm, tán rộng trong trại.
* Hỗ trợ nái mùa nóng
- Nái đẻ: 
+ Tiêm sắt cho nái trước đẻ 5 ngày, Liều lượng: 7ml/nái
+ Tiêm vào buổi sáng trước ăn 30’,  ngày  chửa thứ 113. Đẻ sau tiêm 24-36h: Hanprost, Lutalyse
+ Với Oxytoxin: 
- Chỉ dùng thuốc khi: Cổ tử cung mở hoàn toàn: đẻ ít nhất 1con: Tư thế- chiều-hướng của thai thuận: Khoảng cách giữa 2 con >45’: Không  tiêm quá 2 liều/lần đẻ
- Nái nuôi con, sắp cai sữa:  Sử dụng PG-600. Tiêm vào buổi chiều ngày cai sữa, tác dụng kích thích động dục trở lại nhanh và mạnh hơn.